Kronik hastalık nedir?
Kronik hastalıklar, üç aydan fazla süren sağlık problemleri olarak tanımlanabilir. Bu tür hastalıklar tıbbi müdahale gerektirir ve kişinin günlük yaşantısını etkileyebilir.
Kronik hastalığa sahip bir çocuk, bazı dönemlerde hastalanabilir ve belli bir zaman sonra iyileşebilir. Bu çocuklar mevcut sağlık durumları ile yaşamlarını sürdürmeye çalışırlar ve bu durum zaman zaman onların sosyal işlevselliklerine zarar verebilir. Kronik hastalığa sahip olan bir çocuk yılda ortalama 16 gün okul devamsızlığı yaparken, bu öğrencilerin sağlık problemi olmayan arkadaşlarının yılda ortalama 3 gün okul devamsızlığı yaptığı bulunmuştur (Shaw & McCabe, 2008).
Bazı Kronik Hastalıklar:
Astım, Diyabet, Serebral Palsi, Kistik Fibrozis, Kanser, AIDS, Epilepsi, Doğumsal Kalp Problemleri, Spina Bifida
Kronik hastalıkların okul çağı çocuğuna etkileri:
Davranış problemleri, okul başarısızlığı, okul devamsızlığı, psikolojik refahın bozulması, diğer sağlıklı akranlarıyla olan ilişkilerin bozulması, hastane süreçleri ve ardından okula dönüşlerde yaşanan stres, okula tekrar uyum sürecinde yaşanan problemler, ailelerin, okuldaki personellerin, sağlık çalışanlarının hastalığa yönelik tutumları, çocukların kendilerini akranlarından farklı ve daha az yetkin hissetmeleri (Sexton & Madan-Swain, 1995).
Neler Yapılabilir?
Çocukların bu süreci en sağlıklı şekilde geçirebilmeleri için pek çok kişinin ve kurumun ortak çabasına ihtiyaç vardır. Aile, okuldaki öğretmenler, okul revirindeki sorumlular, okul psikoloğu, okuldaki diğer personeller ve öğrenciler bu sürece destek vermeli ve çocuğun tedavi gördüğü hastane ve doktorları ile de sürekli iletişim halinde olmalıdır.
Aileler Neler Yapabilir?
•Anne ve babalar çocuklarını gözlemlemeli ve gelişmelerden haberdar olmalıdır
•Aileler çocuklarının hastalıkları hakkında okuldaki personelleri yeterince bilgilendirmelidir
•Çocuğun hastane sürecinden sonra okula geri dönüşlerinde anne ve babalar motive edici rol üstlenmelidir. Anne ve babalar çocuğun okula gidemediği dönemlerdeki eksiklerini kapatabilecekleri konusunda onlara cesaret verebilir, onların her zaman yanında olduklarını ve bu süreci beraber aşacaklarını hissettirebilir
•Aileler çocuklarının fiziksel, sosyal ve duygusal ihtiyaçlarına cevap vermelidir. Çocuklar hastalıklarından dolayı diğer çocukların yapabildikleri etkinlikleri gerçekleştiremiyor ve bu yüzden kendilerini yetersiz hissediyor olabilir. Bu noktada anne ve babalar bu durumu çocuklarına onların anlayabileceği bir şekilde açıklamalı ve okulla iş birliği içinde onların yapabilecekleri ve kendilerini yetkin hissedebilecekleri etkinlikler önermelidir
Okul Personeli Ne Yapabilir?
•Okul personelleri kronik hastalığa sahip öğrencileri gözlemlemelidir
•Bu süreç içerisinde beklenmedik bir durumla karşılaştıklarında neler yapabilecekleri konusunda okul personelleri eğitim almalıdır
•Okul personelleri bu öğrencilere karşı tutumlarında motive edici rol üstlenmelidir. Örneğin, okuldaki hizmetliler, okul yemekhanesinden sorumlu kişiler bu çocukların sağlık durumlarını göz önünde bulundurarak hizmet vermelidir. Bunu yaparken de yaptıkları işi bir yük olarak görmemeli ve çocuklara değerli olduklarını yaptıkları işlerle, güler yüzle, onların durumlarını ve ihtiyaçlarını bildiklerini belli ederek göstermelidir
Okul Psikologları Ne Yapabilir?
•Okul psikologları okuldaki personelleri süreç hakkında bilgilendirmeli ve süreci anlamalarına yardımcı olmalıdır
•Okul psikologları çocukların devam eden tedavi süreçlerinin olası etkilerini değerlendirmeli ve buna yönelik müdahale programları hazırlamalıdır
•Okul psikologları okuldaki sağlık personelleri ve çocuğun hastanedeki doktorları ile iletişim halinde olmalı ve süreçle ilgili gerekli bilgileri edinmelidir
•Bu süreçte öğrenme güçlüğü çeken, okul başarısızlığı ve performans kaygısı yaşayan öğrencilerle okul psikologları yakından ilgilenmelidir
Yararlanılan Kaynaklar
Adams, C. D., Streisand, R. M., Zawacki, T., & Joseph, K. E. (2002). Living with a chronic illness: A measure of social functioning for children and adolescents. Journal of Pediatric Psychology, 27(7), 593-605.
Children with chronic conditions. Retrieved from http://www.med.umich.edu/yourchi
ld/topics/chronic.htm
Emerson, N. D., Distelberg, B., Morrell, H. E., Williams-Reade, J., Tapanes, D., & Montgomery, S. (2015). Quality of life and school absenteeism in children with chronic illness. The Journal of School Nursing, 1059840515615401.
Kliebenstein, M. A., & Broome, M. E. (2000). School re-entry for the child with chronic illness: Parent and school personnel perceptions. Pediatric nursing, 26(6), 579.
Sexson, S., & Madan-Swain, A. (1995). The chronically ill child in the school. School Psychology Quarterly, 10(4), 359.
Shaw, S. R., & McCabe, P. C. (2008). Hospital‐to‐school transition for children with chronic illness: Meeting the new challenges of an evolving health care system. Psychology in the Schools, 45(1), 74-87.
Comments